تهران در مسیر خشکسالی/افزایش شدت و طول دوره‌های خشکسالی

مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران گزارشی جامع درباره پیش‌بینی خشکسالی و ترسالی در ۲۰ سال آینده منتشر کرد. این گزارش به بررسی تغییرات اقلیمی، روند خشکسالی و ارائه راهکارهای مدیریتی برای کنترل این پدیده در یکی از زیرحوضه‌های شهر تهران پرداخته است.

طبق این گزارش، تغییرات اقلیمی و افزایش دمای زمین تأثیرات چشمگیری بر وضعیت بارندگی و خشکسالی در تهران خواهند داشت. بر اساس مدل‌های اقلیمی مورد استفاده، پیش‌بینی شده که میزان بارندگی در ماه‌های ابتدایی پاییز کاهش یابد، درحالی‌که در برخی ماه‌های زمستان افزایش ملایمی خواهد داشت. این تغییرات می‌تواند منجر به خشکسالی‌های شدیدتر و طولانی‌تر در برخی دوره‌ها شود.

برای این مطالعه، از داده‌های مدل‌سازی اقلیمی گزارش ششم هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم (IPCC) و مدل‌های CMIP6 استفاده شده است. پژوهشگران با بهره‌گیری از شاخص‌های خشکسالی هیدرولوژیکی و هواشناسی، مانند SPI و SSI، به بررسی روند خشکسالی و میزان تأثیر آن در سال‌های آینده پرداخته‌اند.

نتایج نشان می‌دهد که خشکسالی در تهران روند افزایشی خواهد داشت، در حالی که دوره‌های ترسالی نسبت به گذشته تغییر محسوسی نخواهند کرد. همچنین مدل‌های اقلیمی نشان می‌دهند که در سناریوهای مختلف، بارش‌های سنگین در برخی ماه‌های زمستان افزایش خواهد یافت، اما کاهش بارش در دیگر فصول، ذخایر آبی شهر را با چالش مواجه خواهد کرد.

این تغییرات می‌توانند پیامدهای متعددی در حوزه مدیریت منابع آبی، کشاورزی، آلودگی هوا و سلامت عمومی داشته باشند. افزایش گرمای زمین همراه با کاهش بارندگی در برخی فصول، منابع آبی تهران را تحت تأثیر قرار خواهد داد و نیاز به راهکارهای مدیریت پایدار آب را دوچندان می‌کند.

در این گزارش، راهکارهایی برای کاهش اثرات خشکسالی ارائه شده است که شامل؛بهینه‌سازی مصرف آب شهری از طریق توسعه فناوری‌های صرفه‌جویی در مصرف آب و مدیریت بهتر منابع آبی،افزایش ذخایر آب زیرزمینی با استفاده از روش‌های تغذیه مصنوعی سفره‌های آب،توسعه زیرساخت‌های مدیریت سیلاب و بارش‌های ناگهانی برای کاهش خطرات ناشی از بارندگی‌های شدید وترویج الگوهای کشت مقاوم به خشکی برای کاهش اثرات خشکسالی بر بخش کشاورزی است.

با توجه به افزایش دما و تغییرات اقلیمی، کلان‌شهر تهران در سال‌های آینده با دوره‌های خشکسالی شدیدتری مواجه خواهد شد. از این‌رو، برنامه‌ریزی شهری و اتخاذ سیاست‌های مناسب در حوزه مدیریت منابع آب و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، می‌تواند نقش مهمی در کاهش آسیب‌پذیری تهران در برابر تغییرات اقلیمی داشته باشد.

پژوهشگران این مطالعات با انتشار این گزارش، خواستار اقدامات جدی و فوری برای مدیریت پایدار منابع آبی و مقابله با چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی شدند.