کاهش سرعت رشد اجاره‌‌بها: هزینه اجاره آپارتمان در مناطق ۲۲گانه تهران

همزمان با قربانی‌‌شدن مخارج زندگی اجاره‌نشین‌‌ها، سنجش شاخص اجاره مسکن، حاکی از کاهش سرعت رشد اجاره‌‌بها هم در کشور و بیشتر از آن در تهران در مقایسه با سال گذشته است. میانگین اجاره‌‌بها در تهران در ابتدای خرداد ۱۴۰۴ با سنجش شاخص «اجاره‌‌بهای پیشنهادی» موجرها (شاخص مسکن «دنیای‌اقتصاد») بر اساس فایل‌‌های ارائه شده در اردیبهشت نشان می‌دهد، میانگین «اجاره‌‌بهای پیشنهادی» واحدهای مسکونی در محله‌‌های منتخب مناطق ۲۲گانه تهران به رقم ۴۲۰‌هزار تومان اجاره ماهانه برای هر مترمربع با احتساب پول پیش صفر رسیده است.  بر اساس این شاخص متوسط «اجاره‌‌‌‌بهای پیشنهادی» در ۲۲ منطقه پایتخت در ابتدای خرداد ۱۷٫۱ میلیون تومان اجاره ماهانه برای مستاجران و ۵۸۸٫۹ میلیون تومان پول پیش برای واحدهای مسکونی میان‌‌‌‌متراژ با میانگین ۸۲٫۸ مترمربع و عمر بنای ۷٫۵ سال بوده است. این شاخص، تغییرات اجاره‌‌بها در تهران، رشد ماهانه ۲٫۵ درصدی را نسبت به ابتدای سال نشان می‌دهد که این رقم حاکی از کم شدن سرعت رشد آن در مقایسه با سال گذشته است. این در حالی است که اجاره‌‌بهای مسکن در کشور بر اساس شاخص مرکز آمار در ابتدای خرداد نسبت به ابتدای سال ۴٫۴‌درصد افزایش داشته است. این آمار حاکی از آن است که سرعت رشد اجاره‌بها در کل کشور نسبت به تهران بیشتر است.

بررسی‌‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، علت اصلی کند شدن سرعت رشد اجاره‌‌بها در تهران ناشی از «ثبات قیمت مسکن» در پایتخت است که طی چند ماه گذشته با تغییرات قابل‌توجهی همراه نبوده و در یک ثبات نسبی قرار داشته است. بررسی‌‌‌های «دنیای‌اقتصاد»، بر اساس فایل‌‌‌های ارائه شده به بازار و روایت واسطه‌‌‌های ملکی، نشان می‌دهد، عرضه فایل‌‌‌ها تا ابتدای خرداد با کاهش چشمگیری همراه بوده و عمده موجران در انتظار ارائه املاک خود با مبالغ جدید به مستاجران در فصل جابه‌‌‌جایی از اواسط خرداد هستند. برآوردها بر اساس روایت واسطه‌‌‌ها، حاکی از تغییراتی در رشد اجاره‌‌‌بها در تابستان است. بر اساس داده‌های تورمی ابتدای خرداد کشور، تورم نقطه‌‌ای در اردیبهشت نیز در مقایسه با سال قبل به عدد ۳۶٫۹‌درصد رسید. این در حالی است که رشد نقطه‌‌ای در سال گذشته به‌‌صورت میانگین ۴۰درصد بوده است، و این حاکی از کاهش نسبی سرعت رشد نقطه‌‌ای اجاره‌بها نسبت به سال ۱۴۰۳ است. هزینه اجاره نشینی کشور از سال ۹۷ با سرعتی نزدیک به ۳ برابری به رشد متوسط سالانه ۳۰درصدی رسید و این سرعت رشد اجاره‌بها در سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ شدت گرفت و به ۳۸درصد متوسط سالانه رسید.

بالاترین تورم اجاره مسکن در سال گذشته بود که با ۴۰٫۳‌درصد بیشترین رکورد تورم اجاره را طی سال‌های اخیر به خود اختصاص داد. جهش مکرر قیمت مسکن، و کاهش قدرت خرید، منجر به کاهش تقاضا در بازار خرید و ورود به بازار اجاره‌نشینی به‌‌ویژه از سوی مستاجر اولی‌ها شد. این موضوع همزمان با رکود ساخت مسکن همراه بود که مانع از افزایش عرضه متناسب با تغییر اساسی حجم خانوارهای مستاجر به بازار شد. در نتیجه، این عدم‌تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار اجاره، منجر به تورم فزاینده اجاره و سنگین شدن هزینه اجاره نشینی شد. همچنین رکوردزنی تورم عمومی در سال اخیر، به صعود هرچه بیشتر تورم اجاره دامن زد و مجموع این عوامل منجر به افزایش سرعت رشد شاخص قیمت مصرف‌کننده شد.