ساخت و ساز در ایران به کارگران افغان وابسته است

ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه سازان تهران گفت: از  خیلی وقت پیش، حضور اتباع خارجی، به‌ویژه افغان‌ها، در بازار کار ایران به‌تدریج پررنگ‌تر شده است. آن‌ها ابتدا به عنوان کارگر ساده وارد شدند اما به مرور در بخش‌های مختلف، به‌خصوص مسکن، جایگاه پیدا کردند. بسیاری از این افراد مهارت آموختند و حتی از کارگری ساده به بنایی رسیدند و همکاران خود را نیز همراه کردند.

بنا به گزارش خانه اقتصاد، او افزود: این روند باعث شد که بازار کار بخش‌های پایین‌دستی مسکن به‌شدت به نیروی کار افغان وابسته شود و کارگران ایرانی عملاً از این حوزه خارج شوند. حالا تصور کنید اگر در مدت کوتاهی، مثلاً یک ماه، حدود چهار میلیون افغان از کشور خارج یا دیپورت شوند، چه خللی در بخش کارگری به‌ویژه حوزه مسکن به وجود می‌آید. این مسئله می‌تواند به شدت بر هزینه‌ها اثر بگذارد، چرا که دستمزد این کارگران یکی از عوامل پایین نگه داشتن قیمت تمام‌شده در پروژه‌های ساختمانی خصوصا حمایتی بود.

رهبر ادامه داد: به همین دلیل ما از وزارت کشور خواسته‌ایم که برای این موضوع چاره‌ای بیندیشد. تجربه کشورهای دیگر نشان می‌دهد که می‌توان این موضوع را به شکل سامان‌یافته مدیریت کرد. برای نمونه، زمانی ایرانی‌ها برای کار به ژاپن می‌رفتند، کارفرما از دولت درخواست نیرو می‌کرد و کارگران بر اساس قرارداد مشخص به کار گرفته می‌شدند. در ایران هم می‌توانستند با همین الگو عمل کنند؛ یعنی کارفرماها تعهد بدهند چه تعداد نیروی خارجی نیاز دارند، یا شرکت‌های تخصصی برای آموزش و مدیریت این نیروها ایجاد شود تا کارگران تحت نظارت و کنترل مشخص وارد بازار شوند.

او افزود: اما این اتفاق نیفتاد؛ در عوض، ابتدا یکباره تصمیم به اخراج جمعی گرفته شد و حتی کارگرانی که مجوز یا گذرنامه داشتند نیز بلاتکلیف شدند و بعد به آنها مهلت دادند. همین موضوع باعث شد بسیاری از کارگاه‌ها ناگهان خالی بماند. البته پیش‌تر هم اخراج‌هایی به شکل مقطعی وجود داشت اما هیچ‌گاه به شدت و گستردگی امروز نبوده است.