دلیل افزایش ۸ برابری قیمت مسکن چیست؟

یک کارشناس اقتصادی معتقد است، اجازه ساخت خانه‌های یک طبقه راهبردی مهم برای ارتقای توسعه افقی است که طبق برنامه هفتم توسعه، دولت مکلف شده است تا ۲۵ درصد مساحت مسکونی کشور را افزایش و ساخت مسکن به میزان یک میلیون واحد در سال را انجام دهد که این رویکرد مبتنی بر عرضه زمین به مردم و ساخت خانه‌های تک طبقه استوار است.

کریم یزدی‌خواه، کارشناس اقتصادی در رابطه با مسئله زمین و سهم بالای آن در سبد هزینه خانوار گفت: مسئله مسکن مهم‌ترین و گران‌ترین جزء در سبد مخارج مصرفی خانواده است که به طور قابل توجهی بر استاندارد زندگی و رفاه کلی افراد و جامعه تأثیر می‌گذارد. سهم بالای هزینه‌های مسکن در بودجه مصرفی خانواده، بر اهمیت آن و تأثیر عمیق آن بر تحرک اقتصادی، بهداشت، آموزش و امنیت ملی تأکید می‌کند، اما دلیل افزایش بی‌سابقه سهم مسکن در سبد هزینه خانوار، مسئله محدودیت عرضه زمین و ایجاد انحصار شدید در مسئله زمین است.

وی افزود: محدودیت در عرضه زمین منجر به افزایش قابل توجه قیمت زمین شده که به نوبه خود هزینه‌های مسکن را افزایش داده است. به عنوان مثال، در تهران قیمت زمین به صورت میانگین می‌تواند نزدیک به هشت برابر بر هزینه ساخت مسکن تأثیر بگذارد. عرضه زمین از سوی دولت و شکستن انحصار زمین در تحقق مسکن ارزان برای مردم بسیار مهم است. مسکن با قیمت ارزان و از محل حذف هزینه‌های سرسام‌آور زمین برای تحقق مسیر خانه‌دار شدن همه مستأجران امکان‌پذیر است.

این کارشناس اقتصادی در رابطه با اهمیت عرضه زمین اظهارکرد: توسعه افقی شهر‌ها و عرضه زمین یک استراتژی حیاتی برای رسیدگی به تراکم بالای جمعیت و کمبود مسکن است. با وجود مساحت وسیعی که در ایران وجود دارد، در حال حاضر تنها بخش کوچکی برای مقاصد مسکونی در نظر گرفته شده است. شورای عالی شهرسازی تنها ۵/۰ درصد از کل مساحت ایران را به مسکن اختصاص داده که بیش از ۵/۹۹ درصد آن بلااستفاده مانده است.

یزدی‌خواه در ادامه اظهار کرد: اجازه ساخت خانه‌های یک طبقه راهبردی مهم برای ارتقای توسعه افقی است که طبق برنامه هفتم توسعه، دولت مکلف شده است تا ۲۵ درصد مساحت مسکونی کشور را افزایش دهد و ساخت مسکن به میزان یک میلیون واحد را در سال انجام دهد که این رویکرد مبتنی بر عرضه زمین به مردم و ساخت خانه‌های تک طبقه استوار است. خانه‌های یک طبقه معمولاً برای ساخت و نگهداری مقرون به صرفه‌تر هستند و آنها را به گزینه‌ای جذاب برای خانواده‌ها تبدیل می‌کند. با مجوز ساخت این خانه‌ها به مردم در کنار عرضه زمین، دولت می‌تواند دسترسی به مسکن ارزان قیمت را افزایش دهد و مردم را تشویق به اسکان در مناطق تازه توسعه یافته کند.

این کارشناس اقتصادی در رابطه با مزایای توسعه افقی شهر‌ها گفت: توسعه افقی و ساخت مسکن تک طبقه منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌های ساخت و ساز می‌شود. ساخت خانه‌های یک طبقه در زمین‌های تازه در دسترس معمولاً هزینه کمتری نسبت به ساخت ساختمان‌های چند طبقه در مناطق پرجمعیت دارد. این صرفه‌جویی در هزینه به سازندگان و تقاضاکنندگان خانه منتقل و مسکن برای بخش وسیع تری از جمعیت مقرون به صرفه‌تر شود. همچنین با افزایش عرضه زمین برای توسعه مسکونی، توسعه افقی می‌تواند به تثبیت و کاهش بالقوه قیمت مسکن کمک کند. با در دسترس قرار گرفتن زمین‌های بیشتر، انحصار زمین شکسته خواهد شد و منجر به متعادل شدن بازار‌های املاک می‌شود.

وی افزود: توسعه افقی می‌تواند کیفیت زندگی ساکنان را با ایجاد جوامع کم تراکم و با برنامه‌ریزی مناسب افزایش دهد. این محله‌های جدید می‌توانند دسترسی بهتری به امکانات رفاهی، کاهش تراکم ترافیک و فضا‌های سبز بیشتر را به همراه داشته باشد. ساخت مسکن نیز به صورت کامل بر رشد اقتصادی اثرگذار است. گسترش مناطق مسکونی و ساخت واحد‌های مسکونی جدید تک طبقه با توجه به زمان اتمام سریع می‌تواند باعث رشد اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی شود.

این کارشناس اقتصادی در پایان گفت: عدم توسعه افقی و تراکم بالای جمعیت در شهر‌های بزرگ ایران مانند تهران و کرج، چالش‌های قابل توجهی را برای ساکنان و بازار مسکن ایجاد کرده است. پرداختن به این مسائل مستلزم یک راهبرد جامع است که توسعه افقی را ارتقا دهد، انحصارات زمین را بشکند و استفاده بهینه از منابع عظیم زمینی ایران را بهینه کند. دولت با اجرای سیاست‌هایی که امکان دسترسی به زمین برای توسعه مسکونی را افزایش می‌دهد و ساخت خانه‌های یک طبقه را تشویق می‌کند، می‌تواند قیمت مسکن را کاهش دهد، کیفیت زندگی را بهبود بخشد و رشد اقتصادی را تحریک کند.